XIXA
Op hun nieuwste album laat XIXA de verzengende woestijn achter zich en nemen ze de luisteraar mee op een reis door de onderwereld.
Brian Lopez en Gabriel Sullivan, die samen instaan voor het schrijven, de zang en de leadgitaar van de band, duiken diep in de rijkdom van folklore. Ze bouwen verder aan hun mystieke, psychedelische rock en putten meer uit hun Latijns-Amerikaanse invloeden om met XOLO een muzikaal en tekstueel verhaal te creëren over een mythische reis en wat die vandaag de dag zou kunnen betekenen.
XOLO (in zowel de bandnaam als de albumtitel wordt de “x” uitgesproken als “ch”) verwijst naar het Mexicaanse naakthondenras Xoloitzcuintli. In de Maya- en Azteekse culturen waren deze honden heilig en werden ze beschouwd als gidsen door de onderwereld, Mictlán. Het album vertelt losjes het verhaal van een jong meisje, Arcoiris, die door de negen niveaus van de Mictlán wordt geleid door haar heilige beschermer, El Xolo. De nummers vertegenwoordigen de verschillende ontmoetingen en ervaringen van El Xolo en Arcoiris tijdens hun reis door dit mysterieuze en schaduwrijke landschap.
Het idee voor een Xolo-geïnspireerd album ontstond eigenlijk nog vóór het ontstaan van de band. In 2011 waren Lopezen Sullivan op tournee door Europa met hun soloprojecten, toen ze in Nantes het straattheatergezelschap Royal de Luxeontdekten. Dat jaar draaide hun voorstelling rond het verhaal van Xolo en het meisje dat hij op een heilige reis begeleidde.
Met levendige herinneringen aan die ervaring en geïnspireerd door hun reizen begonnen Lopez en Sullivan tijdens de pandemie opgebouwde demo’s en ideeën te verwerken rond thema’s als leven en dood, goed en kwaad.
“Als we samen muziek maken, keren we altijd terug naar die tegenstellingen: goed & kwaad, angst & liefde, isolement & ontsnapping, wanhoop & hoop,” zegt Lopez. “Er zit veel intentie achter dit album – het is bijna als een musical.”
Het album opent met “Xoloitzcuintli”, een ritmische en krachtige ouverture die de hoofdpersonages introduceert: Arcoiris (Spaans voor regenboog), symbool van zuiverheid en goedheid, en Xolo, haar gids en beschermer.
Lyrisch volgen de nummers hun tocht over de goddelijke rivier, onder schaduwrijke hemels, door een mysterieus land waar bergen op elkaar botsen en jaguars naar verluidt de harten van de doden eten.
Muzikaal verschuiven sfeer en stijl mee met de reis. Nog steeds gedreven door donkere psychedelica en cumbia, brengt XIXA dynamischere arrangementen en een rijkere muzikale taal, waarmee het album in duidelijke hoofdstukken wordt verdeeld.
“Dit is het meest intensieve werk dat ik ooit in een album heb gestoken,” zegt Sullivan. “En het is het meest allesomvattende dat we ooit hebben gemaakt – van chicha en cumbia tot woestijnrock en intieme singer-songwriterarrangementen. De muziek trekt je doelbewust deze wereld binnen, door de lagen van de onderwereld, tot de ziel op het einde wordt bevrijd.”
Het personage Arcoiris wordt vocaal vertolkt door Mona Chambers, een vaste medewerkster in projecten opgenomen in XIXA’s Dust & Stone Studio, waar het allemaal begon, tien jaar geleden, onder de naam Chicha Dust. XOLO is het laatste album dat daar werd opgenomen.
Gastmuzikanten zijn onder andere Rob Grey en Mick Conroy van Modern English, die zang en synths bijdragen op “It Doesn’t Matter”, een moment van wanhoop dat de twee reizigers delen.
Op de laatste opnamedag nodigde XIXA kinderen van bevriende gezinnen uit om mee te zingen op het slotnummer “Heart of The World” – als een soort welkomstcomité voor Arcoiris en Xolo. In de outro – zacht en mooi – bereiken ze het einde van hun reis, en vinden ze rust.